Coraz więcej zarządców budynków zastanawia się, dlaczego klapa ppoż potrafi zaciąć się akurat wtedy, gdy jest najbardziej potrzebna. Przyczyna bywa prosta: brak regularnego serwisu lub źle dobrana częstotliwość przeglądów. W tym artykule znajdziesz praktyczne wskazówki, jak zaplanować serwis, co sprawdzać i kiedy wezwać fachowy serwis, by uniknąć zacięć.
Poznasz też proste czynności eksploatacyjne, które ograniczają ryzyko między przeglądami, oraz sposób dokumentowania, który pomaga szybciej wykrywać nieprawidłowości.
Jak często serwisować klapę ppoż, by uniknąć zacięć?
Minimum raz w roku, a w trudnych warunkach częściej, zgodnie z instrukcją producenta i planem ochrony przeciwpożarowej obiektu.
W wielu obiektach roczny przegląd to absolutne minimum. W garażach, strefach o dużym zapyleniu lub tłustych oparach warto rozważyć przeglądy częstsze, na przykład co pół roku. Po każdym remoncie, przebudowie kanałów lub po alarmie i zadziałaniu klapy należy wykonać dodatkową kontrolę. Jeżeli klapa współpracuje z automatyką, testy funkcjonalne powinny być zsynchronizowane z przeglądami systemów sterowania.
Jak dopasować częstotliwość przeglądów do warunków pracy?
Najpierw oceń środowisko i obciążenie instalacji. Na podstawie ryzyka ustal interwały. Pomocne kryteria:
zapylenie, tłuste opary, wilgoć lub agresywne środowisko chemiczne,
znaczenie strefy pożarowej dla ewakuacji i ciągów komunikacyjnych,
rodzaj napędu klapy i obecność modułów testowych,
zalecenia producenta oraz wnioski z poprzednich przeglądów.
W strefach wysokiego ryzyka przeglądy planuj częściej, nawet kwartalnie. W biurowcach o stabilnych warunkach zwykle wystarcza harmonogram roczny, uzupełniony testami okresowymi automatyki.
Które elementy klapy wymagają kontroli przy każdym serwisie?
Przegroda i ościeże: odkształcenia, ocieranie, zabrudzenia, korozja.
Oś, zawiasy i łożyskowanie: luz, płynność ruchu, zużycie.
Uszczelki wentylacyjne i pęczniejące: stan, ciągłość, przyczepność.
Mechanizm topikowy lub wyzwalacz termiczny: kompletność, plomby, oznaczenie temperatury zadziałania.
Sprężyna powrotna i blokady: napięcie, pęknięcia, prawidłowe zaryglowanie.
Napęd elektryczny lub pneumatyczny: przewody, złącza, mocowania, szczelność.
Wyłączniki krańcowe i sygnały położenia: poprawność wskazań w BMS lub panelu.
Miejsce zabudowy: dostęp serwisowy, czystość kanału, szczelność połączeń.
Oznakowanie i identyfikator: czytelność i zgodność z dokumentacją.
Jak sprawdzić mechanizm topikowy i wyzwalacz termiczny?
Najpierw ocena wizualna, potem test funkcjonalny zgodnie z instrukcją producenta.
Sprawdź, czy wyzwalacz ma czytelną temperaturę zadziałania i nie nosi śladów uszkodzeń.
Zweryfikuj plomby, mocowanie i brak korozji lub zabrudzeń.
Przeprowadź test z użyciem dedykowanej procedury. W wielu modelach stosuje się wkład testowy lub mechaniczne wyzwolenie serwisowe.
Nie podgrzewaj elementu otwartym ogniem. Stosuj wyłącznie metody dopuszczone przez producenta.
Po teście przywróć klapę do stanu gotowości i odnotuj wynik w protokole.
Kiedy wystarczą proste czynności, a kiedy wezwać serwis fachowy?
Proste czynności, które zwykle można wykonać na miejscu:
Usunięcie kurzu i zabrudzeń z ościeża oraz z przegrody.
Skorygowanie drobnych luzów osłon, sprawdzenie dostępności i oznakowania.
Test ruchowy zgodny z instrukcją, bez ingerencji w mechanizm.
Wezwij serwis fachowy, gdy:
Przegroda nie domyka się do końca lub ociera mimo oczyszczenia.
Uszczelki są zdegradowane, spękane lub odklejone.
Sprężyna, zawias lub oś wykazują uszkodzenia.
Napęd nie dojeżdża do pozycji, przeciąża się lub daje niespójne sygnały.
Mechanizm topikowy był aktywowany lub wymaga wymiany.
Klapa pracuje w strefie zagrożonej wybuchem lub w systemie oddymiania.
Zachodzi potrzeba kalibracji automatyki lub testów z modułem sterującym.
Jak dokumentować przeglądy, by szybciej wykryć awarie?
Dobra dokumentacja skraca diagnostykę i obniża ryzyko przestojów.
Karta urządzenia z numerem, lokalizacją, typem i parametrami.
Protokół z każdym testem: data, osoba, czynności, wyniki, zalecenia.
Zdjęcia punktów problemowych przed i po czynnościach serwisowych.
Rejestr czasów otwarcia i zamknięcia oraz ewentualnych błędów.
Historia wymian części i aktualne ustawienia automatyki.
Integracja z BMS lub modułami testowymi, które archiwizują zdarzenia.
Jakie rutynowe prace zmniejszają ryzyko zacięć między przeglądami?
Regularne odkurzanie i usuwanie tłustych osadów w okolicy klapy.
Zapewnienie swobodnego dostępu serwisowego i brak składowania przed klapą.
Kontrola, czy żadne przewody ani elementy instalacji nie ograniczają ruchu.
Testy ruchowe w cyklach zalecanych przez producenta lub automatykę.
Konserwacja zalecona w instrukcji. Nie stosuj smarów ani środków, których producent nie przewidział.
Nadzór warunków środowiskowych, szczególnie wilgotności i korozji.
Od czego zacząć plan serwisowy dla klapy przeciwpożarowej?
Inwentaryzacja klap: typy, napędy, strefy, dostęp serwisowy.
Ocena ryzyka dla każdej lokalizacji i określenie interwałów przeglądów.
Opracowanie procedur testowych i list kontrolnych dla obsługi i serwisu.
Wyznaczenie odpowiedzialności i harmonogramu, w tym testów automatyki.
Wdrożenie rejestru elektronicznego, powiadomień i archiwum protokołów.
Szkolenie personelu oraz przygotowanie zestawu części eksploatacyjnych.
Przegląd skuteczności planu po pierwszym cyklu i ewentualna korekta interwałów.
Regularny, udokumentowany serwis to najprostsza polisa na bezawaryjną pracę klap ppoż. Gdy plan uwzględnia warunki obiektu i realne ryzyko, zacięcia stają się rzadkością, a bezpieczeństwo rośnie wraz z przewidywalnością działania systemu.
Zaplanuj przegląd klap ppoż i poproś o przygotowanie planu serwisowego dla Twojego obiektu.
